Պաշտպանական ոլորտի եվրոպական ընկերությունների բաժնետոմսերը նախորդ շաբաթներին երկնիշ աճ են գրանցել՝ նման կերպ որոշակիորեն մեղմելով միջազգային շուկաներում ի հայտ եկած լարվածությունը՝ փաստորեն, սկիզբ առած առևտրային պատերազմների պատճառով:
Միացյալ Նահանգներ-Եվրոպա-Ուկրաինա-Ռուսաստան գծում նախորդ շաբաթներին տեղի ունեցած հայտնի զարգացումների ֆոնին՝ Բրյուսելը փորձում է ամրապնդել իր պաշտպանունակությունը ու հատկապես Վաշինգտոնից հնչող այն հայտարարությունների ֆոնին, թե եվրոպական անվտանգությունն այլևս ԱՄՆ առաջնահերթությունը չէ:
«Ֆոնդային շուկան հասկացել է, որ Եվրոպան ավելի ինքնուրույն է դառնում և պետք է, համապատասխանաբար, պաշտպանի իրեն»,- ասում է գերմանական Steubing AG բանկի ներկայացուցիչ Թիմ Էյշները:
ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփը տևական ժամանակ է, ինչ կոչ է նում Եվրոպային ավելի շատ ծախսել սեփական պաշտպանության ուղղությամբ՝ պնդելով, թե Վաշինգտոնն այլևս չպետք է վճարի եվրոպական անվտանգության ապահովման համար:
Հինգշաբթի Բրյուսելում կայացած հանդիպման ժամանակ Եվրամիության առաջնորդները՝ Ուկրաինայի նախագահ Վոլոդիմիր Զելենսկու հետ միասին, քննարկել են 860 միլիարդ դոլար արժողությամբ «Վերազինել Եվրոպան» (ReArm Europe) մասշտաբայի ծրագիրը, որը ֆինանսավորվելու է ԵՄ թողարկած պարտատոմսերով:
«Փողը ավելի քիչ խնդիր է, քան [խնդրի] լուծումը: Տեսանք COVID-ից հետո, որ Եվրոպան ու ԵՄ-ն արագորեն կարողացան մոբիլիզացնել հարյուր միլիարդավոր եվրոներ»,- ասում է Դյուսելդորֆում գործող գերմանա-ուկրաինական խորհրդատվական բյուրոյի ներկայացուցիչ Մատիա Նելեսը:
Եվրամիության անդամ-երկրները՝ առանձին-առանձին, նույնպես մեծացնում են իրենց պաշտպանական ծախսերը: Ֆրիդրիխ Մերցը, ով, ըստ ամենայնի, կստանձնի Գերմանիայի կանցլերի պաշտոնը, խոստացել է մեղմել երկրում գործող փոխառությունների խիստ կանոնները:
«Այստեղ ցանկանում եմ շատ հստակ լինել՝ «Անել՝ ինչ էլ պահանջվի» մոտեցումն անհևաժեշտ է կիրառել նաև մեր պաշտպանության համար՝ հաշվի առնելով մեր ազատությանը և մեր մայրցամաքում խաղաղությանը սպառնացող վտանգները»,- ասել է Մերցը:
ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփի վարչակազմի որոշումը՝ սառեցնել Ուկրաինա առաքվող ռազմական օգնությունը, միայն ամրապնդեց Եվրոպայի մտադրությունը՝ զարգացնել սեփական ռազմական կարողությունները:
Ռոբերտ Հալվեր, գերմանական Baader Bank-ում կապիտալի շուկայի վերլուծության ղեկավարն է:
«Կարևոր է, որ մեր ծախսած գումարները մնան Եվրոպայում։ Չպետք է [այդ գումարով] գնենք ամերիկյան ռազմական համակարգեր»,- ասում է Հալվերը:
Զուգահեռաբար՝ Եվրոպայի ղեկավարները խոստացել են շարունակել աջակցությունը Ուկրաինային։
Գլխավոր հարցն, անշուշտ, հետևյալն է՝ ունա՞կ է Եվրոպան ինքնուրույն վերազինվել և շարունակել սպառազինության մատակարարումներն Ուկրաինային:
«Մի գիշերվա ընթացքում հնարավոր չէ կառուցել ռազմա-արդյունաբերական համալիր»,- ասում է Ռուսաստանի հարցերով բրիտանացի փորձագետ Մարկ Գալեոտին:
Հայտնի է՝ եվրոպական ոչ բոլոր երկրներն են կողմ Կիևին ցուցաբերվող օգնությանը: Հունգարիան և Սլովակիան դեմ են արտահայտվել Ուկրաինային աջակցություն հատկացնելուն:
«Պատերազմի շարունակումը սխալ է և վտանգավոր»,- հայտարարել է Հունգարիայի վարչապետ Վիկտոր Օրբանը:
Այս ամենի առնչությամբ առկա է նաև երրորդ կարծիք․ Բրյուսելում՝ շենքի դիմաց, ուր ընթանում էր Եվրոպայի առաջնորդների հանդիպումը, ցուցարարները եվրոպական իշխանություններից պահանջում էին բռնագրավել մայրցամաքի բանկերում սառեցված և մոտ 200 միլիարդ դոլար կազմող ռուսական պետական ակտիվները՝ այդ գումարներն ուղղելով Ուկրաինայի պաշտպանությանը:
