Թուրքիան բանակցում է թալիբների հետ

Չնայած ՆԱՏՕ -ի դաշինքի Թուրքիայի անդամակցությանը, որն ավարտել է իր առաքելությունն Աֆղանստանում, թալիբները Անկարայի օգնությունն են անկնկալում Քաբուլի միջազգային օդանավակայանի վերաբացման և շահագործման համար:

Թուրքիան գտնում է, որ եզակի դիրք ունի խմբավորման հետ հարաբերություններում:

«Անշուշտ, Թուրքիան իրեն համարում է մահմեդական երկիր, բացի այդ՝ ՆԱՏՕ -ի անդամ միակ մահմեդական երկիրը, որն առավելություն է թալիբների հետ երկխոսելիս: Սակայն թալիբները, կարծես թե, նույն կերպ չեն ընկալում դա»,- ասում է ԵՄ -ում Թուրքիայի նախկին դեսպան Սելիմ Կուներալպը:

Թալիբանի հետ Թուրքիայի բանակցությունները շարունակում են մնալ փակուղում Անկարայի պահանջի պատճառով, որ օդանավակայանի անվտանգությունն ապահովեն ոչ թե թալիբները, այլ թուրք զինվորականները:

Վերլուծաբանները ենթադրում են, որ Թուրքիան դեռ կարող է համաձայնության գալ թալիբների հետ: Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը տեսնում է այստեղ խնդրի դիվանագիտական կարգավորման հնարավորություն:

«Էրդողանը հույս ունի, որ իրավիճակն Աֆղանստանում և «Թալիբան» շարժման հետ ինչ-որ ներգրավվածության անհրաժեշտությունը որոշակի քաղաքական լծակներ կտրամադրի Թուրքիային: Նա ցանկանում է դառնալ ՆԱՏՕ -ի ու Արևմուտքի հետ թալիբների երկխոսության խողովակ»,- նշում է Եվրոպական խորհրդի ավագ վերլուծաբան Ասլի Այդինտասբասը:

Թուրքիայի խոշոր շինարարական արդյունաբերությունը, որն արդեն գործում է Աֆղանստանում, նույնպես կարող է օգուտ քաղել թալիբների օրոք:

Թուրքական թերթին տված վերջին հարցազրույցում թալիբների պաշտոնյան ասել է, որ Թուրքիան կարող է առանցքային դեր խաղալ երկրի վերականգնման գործում, որը հնարավոր է ֆինանսավորվի Թուրքիայի մերձավոր դաշնակից՝ Քաթարի կողմից: Սակայն, որոշ վերլուծաբաններ Աֆղանստանում Անկարայի ձգտումներին զգուշավոր են մոտենում:

«Աֆղանստանի հարևանները ՝ Ռուսաստանը, Չինաստանը, Հնդկաստանը, Պակիստանը և Իրանը, բոլորը մեծ ու ակտիվ երկրներ են, որոնք շատ ազդեցիկ են Աֆղանստանի հարցում: Կարո՞ղ է արդյոք Թուրքիան ինքնին, Աֆղանստանի հետ իր պատմական հարաբերությունների շնորհիվ լինել միջնորդ: Ես իսկապես կասկածներ ունեմ այդ հարցում»,- ասում է Քադիր Հաս համալսարանի վերլուծաբան Սոլի Օզելը:

Բայց Էրդողանը սերտ կապեր ունի Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինի հետ. երկու երկրները համագործակցում են տարածաշրջանային այլ թեժ կետերում, ներառյալ Սիրիան և Կովկասը: Վերլուծաբանները նշում են, որ Աֆղանստանը կարող է լինել համագործակցության մեկ այլ կենտրոն:

«Դա կձևավորի և կակտիվացնի Անկարայի և Մոսկվայի միջև անվտանգության հարցերով երկխոսությունը` Աֆղանստանը դարձնելով մի նոր հարթակ Սիրիային, Ղարաբաղին զուգահեռ»,- ասում է վերլուծաբան Զաուր Գասիմովը:

Էրդողանը Մոսկվա կայցելի առաջիկա շաբաթների ընթացքում: ՆԱՏՕ -ն մտահոգություն է հայտնել Ռուսաստանի հետ Թուրքիայի հարաբերությունների խորացման կապակցությամբ: Սակայն վերլուծաբանները նշում են, որ Էրդողանը կարող է փորձել մանևրել՝ Անկարայի համար նոր հնարավորություններ ստեղծելով, քանի որ Աֆղանստանի նոր իշխանությունները ձգտում են հարաբերություններ հաստատել աշխարհի հետ: